İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, düzensiz göçle mücadele konusunda 14 ayda, bütün zamanların en iyi sayılarını yakaladıklarını belirtti. Avrupa’nın tamamından daha fazla sınır dışı yaptıklarını bildiren Bakan Yerlikaya, sıkı denetimler sayesinde rotanın değiştiğini, düzensiz göçmenlerin artık Türkiye’ye gelmek istemediğini dile getirdi.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Habertürk TV’de Ciner Medya Grubu Ankara Temsilcisi Fevzi Çakır’ın sunduğu Özel Röportaj programına katılarak soruları yanıtladı.

Göçün küresel bir mesele olduğunu dile getiren Bakan Yerlikaya, Türkiye’nin göç politikasının olmadığı yönündeki eleştirilere ilişkin, “Doğru değil o ifade. Biz Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde 22 yıldan beri hükümetlerdeyiz ve 2013 yılında göç politikamızın omurgası olan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu yapıldı. Uzunca bir dünya tecrübesi ve bizim kendi tecrübemiz incelendi ve tek bir kanun ve onun tek bir uygulayıcısı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü kuruldu. 2021 yılında bu meselenin yönetilmesinin daha güçlü olabilmesi için Göç İdaresi Başkanlığı kuruldu. Daha güçlü, daha fonksiyonel hale getirildi.” dedi. Bakan Yerlikaya, medeniyet değerlerine uygun olarak, insanı önceleyen, insani ve vicdani olarak ve aynı zamanda kamu düzenimizden ve güvenliğimizden taviz vermeyen bir anlayışla göçü yönettiklerini ifade etti.

Rakamlar Üzerinden Fitne Çıkarılmak İsteniyor

Bakan Yerlikaya, Türkiye’de yasal kalış hakkı bulunan yabancıların sayısını açıkladı ve bu sayıların her hafta düzenli olarak Göç İdaresi Başkanlığı web sitesinden paylaşıldığını hatırlattı. 3 milyon 103 bin 606’sı geçici koruma kapsamında bulunan Suriyeliler, 1 milyon 109 bin 25’i ikamet izniyle kalanlar ve 224 bin 698’i uluslararası koruma kapsamındakiler olmak üzere Türkiye’de 4 milyon 437 bin 325 yabancı bulunduğunu belirten Bakan Yerlikaya, yabancı sayılarına ilişkin iddialara cevap verdi.  “Rakamlar üzerinden fitne çıkarılmak isteniyor” diyen Bakan Yerlikaya, “Doğruyu söylemeyerek, insanları birbirlerine husumetleştirmek, huzur ortamını, kamu düzenini bozmak, ırkçılık yapmak… Bunu her fırsatta elimizin tersiyle itiyoruz ve insanları aklıselime davet ediyoruz” şeklinde konuştu.

Bakan Ali Yerlikaya, bazı kesimler tarafından hiçbir dayanak olmaksızın paylaşılan sayıların doğru olmasının mümkün olmadığını, Birleşmiş Milletler verileri üzerinden açıkladı. BM İnsani Yardım Yardım Koordinasyonu Ofisi’nin (OCHA) verilerine göre dünyadaki Suriyeli nüfusunun 23,5 milyon olduğuna dikkat çeken Bakan Yerlikaya, bunların 17 milyonunun Suriye’de, 6,5 milyonunun ise diğer ülkelerde olduğunu kaydetti. Türkiye’de 3 milyon 103 bin 606 Suriyeli bulunduğunu belirten Bakan Yerlikaya, 6,5 milyon Suriyelinin diğer ülkelerdeki dağılımını anlattı.

Bakan Yerlikaya, Türkiye’de 2 milyon Afrikalı bulunduğu iddialarına ilişkin olarak ise “Afrika Suriye gibi bize sınır mı? Yani yürüyerek gelme şansları var mı? Böyle bir şey yok. Son 5 yılda 6 milyon 620 bin 122 giriş yapan var. 6 milyon 445 bin 288 çıkış yapan Afrikalı var. 142 bin 423’ü ülkemizde ikamet izniyle kalıyor. 7 bin 302’sinin vize süresi devam ediyor. Frontex verilerine göre geriye kalan 25 bin 109 Afrikalının da Avrupa’ya geçtiği değerlendiriliyor. Afrika ile ilgili iddia edilen milyon rakam mümkün değil. Doğrusu bu.” ifadelerini kullandı.

203 Bin 978 Suriyeli Adresini Güncelledi, 130 Bin 430 Kişi Randevu Aldı

Bakan Yerlikaya, Türkiye’de bulunan yabancılara yönelik gerçekleştirilen adres tahkikatları hakkında da bilgi verdi. Bakan Ali Yerlikaya, 2023 yılının Eylül ayından başlayarak geçici koruma altındaki Suriyeliler, ikamet izinliler ve uluslararası koruma altındakilerin tamamının adres tahkikatını büyük bir titizlikle ve hassasiyetle yaptırdıklarını ve tamamladıklarını söyledi. Adres tahkikatları neticesinde 731 bin 146 Suriyelinin adres bilgilerinin güncel olmadığının tespit edildiğini ifade eden Bakan Yerlikaya, bu kişilere adreslerini güncellemesi için mesaj gönderildiğini ve şimdiye kadar 203 bin 978 Suriyelinin il göç idaresi müdürlüklerine giderek adreslerini güncellediğini, 130 bin 430 Suriyelinin ise adresini güncellemek için randevu aldığını kaydetti.

Tanınan Süreler İçinde Adres Bilgilerini Güncellemeyenlerin Kaydı Düşürülecek

Henüz adres bilgilerini güncellemeyen 396 bin 798 Suriyeli bulunduğunu aktaran Bakan Yerlikaya, bu kişilerin kendilerine tanınan süre içerisinde adreslerini güncellemesi gerektiğini ifade etti. Bu ay sonunda dolacak 90 günlük süre içerisinde adres güncellemesi yapmayanların kaydının askıya alınacağını, bu tarihten itibaren verilecek 60 gün içerisinde de İl Göç İdaresi Müdürlüklerine gitmeyenlerin kaydının düşürüleceğini vurguladı. Yabancılarla ilgili adres tahkikatı dışında ayrıca özellikle adres güncellemeye gelmeyenlerin yardım alıp almadığı, sağlık ve eğitim gibi hizmetlerden faydalanıp faydalanmadığına da bakıldığını belirten Bakan Yerlikaya, henüz adres güncellemesi yapmayanlar arasında bu hizmetleri kullanmayanların olduğuna ve bu kişilerin Türkiye’de olup olmadığına ilişkin araştırma yaptıklarına işaret etti. Bakan Yerlikaya, şöyle devam etti: “Şimdi kaydolduktan sonra 4 yıl boyunca düzenli olarak hastaneye gitmiş, ilaç almış, okula gitmiş, yardım almış. 3 yıldan beri ise hiçbir şekilde onun yaşadığıyla ilgili, benden bir hizmet almayla ilgili bir emare yok. Ne beklersin? Dersin ki bu kişi burada yok.” Süreci açık ve şeffaf bir şekilde yürüttüklerini vurgulayan Bakan Ali Yerlikaya, sürecin tamamlanmasının ardından kamuoyunu bilgilendireceklerini söyledi.

Sınır Dışı Etmeyle İlgili En Büyük Altyapı Gücümüz Olan Geri Gönderme Merkezlerimiz İnsan Haklarına Uygun

Düzensiz göçle kaynağında başlayan ve yine kaynağında sonlanan bir anlayışla mücadele ettiklerini söyleyen Bakan Yerlikaya, düzensiz göçle mücadele stratejisinin 5 aşamadan oluştuğunu kaydetti: “Sorunun kaynağında çözümü, etkili sınır güvenlik tedbirleri, ülke içerisinde etkin yakalama, düzensiz işgücü göçüyle mücadele ve etkin sınır dışı mekanizması.”

İçişleri Bakanı Yerlikaya, Göç İdaresi Başkanlığı ile güvenlik birimlerinin 14 ayda, özellikle düzensiz göç ve göçmen kaçakçılığıyla mücadele konusunda bütün zamanların en iyi rakamını yakaladığını söyledi. Düzensiz göçmenlerin, sınır dışı edilinceye kadar idari gözetim altında tutulduğu geri gönderme merkezlerinde insan haklarına uygun şartlar oluşturulduğunu ifade eden Bakan Yerlikaya, “Şu anda 25 şehrimizde 32 geri gönderme merkezimiz var. Hepsi insan haklarına uygun. Gerek ulusal gerekse uluslararası kurumlar tarafından sürekli denetleniyor. Bu konuda şeffafız. Dileyen randevu almak kaydıyla her zaman gezebilir. Bizim 18 bin 870 kapasitemiz var. Avrupa Birliği ülkelerinin kapasiteleriyle hemen hemen aynı. Şu anda sınır dışı etmeyle ilgili en büyük altyapı gücümüz geri gönderme merkezlerimizdir.” dedi.

Avrupa Ülkelerinin Tamamından Daha Fazla Sınır Dışı Yaptık

Düzensiz göçle mücadele verilerini açıklayan Bakan Yerlikaya, “202 bin 705 sınırlarımızda engellenen düzensiz göçmen var. 14 ayda 163 bin 745 düzensiz göçmen sınır dışı edildi. Önceki döneme göre yüzde 20 arttırmışız. Bu, bütün zamanlarda Türkiye’nin en büyük deport rakamı. Türkiye olarak bütün Avrupa Birliği ülkelerinden daha fazla sınır dışı yaptık.” dedi. Bakan Yerlikaya, 4 Haziran 2023 tarihinden bu yana 121 charter seferiyle (özel uçuş) 22 bin 987 düzensiz göçmenin sınır dışı edildiğini bildirdi.

Bakan Yerlikaya, yapılan sıkı denetimlerin diğer bir önemli sonucunun da düzensiz göçmen konumuna düşmüş 463 bin 652 kişinin yakalanma endişesiyle kendiliğinden Türkiye’den çıkıp gitmesi olduğunun altını çizdi.

Göçmen Kaçakçılığı Organizatörlerinin Nefeslerini Kesmeye Kararlıyız

Göçmen kaçakçılığı organizatörleriyle mücadeleye de değinen Bakan Yerlikaya, 5-6 bin kilometre uzaktan, ömründe köyünden çıkmamış, navigasyonun ne olduğunu bilmeyen bir yabancı Türkiye veya Türkiye üzerinden başka bir ülkeye gitmeye cesaret edebilmesinin nedeninin göçmen kaçakçılığı organizatörleri olduğunu dile getirdi. Göçmen kaçakçılığı organizatörlerinin çok uluslu bir ağın bir parçası olduğunu ifade eden Bakan Yerlikaya, “Hudut illerimizdeki valilerimiz başta olmak üzere tüm valilerimize diyoruz ki; göçmen kaçakçılığı organizatörlerini yakalamak olmazsa olmaz birinci görevimiz. Göçmen kaçakçılığıyla mücadelede 8 bin 817 operasyon gerçekleştirdik. Gerçekleştirilen operasyonlarda 14 bin 436 kişi yakalandı, 5 bin 185 kişi tutuklandı. 2 bin 150 adli kontrol verildi, yani cezaevine girmemiş ama adama bir ihtar vermiş hakim. Yakalama oranı geçen senenin aynı dönemine göre %62, tutuklama oranı ise %134 artış gösterdi.” dedi. Bakan Yerlikaya, “Hiçbir şekilde ülkemizin kamu düzenini, huzurunu bunların üç kuruşluk, beş kuruşluk menfaatleri için sınanmayı biz kabul edemeyiz. Bunları bunu dar etmeye, nefeslerini kesmeye kararlıyız.” değerlendirmesinde bulundu.

Sınır Tedbirleri İçin Harcanan Para 1 Milyar Doları Geçecek

Sınırlarda alınan üst düzey güvenlik tedbirlerini anlatan Bakan Yerlikaya, güvenlik duvarları, devriye yolları, gece aydınlatma sistemleri, termal kamera sistemleri, asansörlü kuleler, keşif gözetleme araçları, elektro optik kulelerin son durumları hakkında bilgi verdi. Bakan Yerlikaya,  “En az 10 bin metreden insanı algılayan, en az 4 bin metreden insanı tanıyan kulelerimiz var.” dedi.

Bakan Ali Yerlikaya, “Şimdi yabancı düşmanlığını meslek edinmiş, ömründe hududu görmemiş kişiler, 10 yıl önceki görüntüleri marifet gibi sosyal medyaya servis ediyor, ülkenin sınır yönetimine dil uzatıyor.” diyerek bu süreçte verilen emeklere büyük bir haksızlık yapıldığını kaydetti. Sınır tedbirleri için bugüne kadar 950 milyon dolar harcandığını belirten Bakan Ali Yerlikaya, 2024 yılı için ise 136 milyon dolar ayrıldığını dile getirdi.

Denetimin Güçlülüğü Rotayı Değiştirdi

Düzensiz göçle mücadelede kilit görev gören Mobil Göç Noktası araçlarıyla ilgili ise Bakan Yerlikaya, şunları aktardı: “81 ilde toplam 268 aracımız var. Bunun 75’i İstanbul’umuzda. 1 milyon 187 bin 796 yabancının kimliği kontrolü yapıldı. 126 bin 766’sının düzensiz göçmen olduğu tespit edildi. Bu kişiler geri gönderme merkezine gönderildi ve sınır dışı işlemleri hemen başlatıldı. Denetimin güçlülüğü, esnekliği ve seriliği, yani hiç bitmez şekilde durması şunu yaptı; rotayı değiştirdi. Kaçakçılar bir bir yakalanıyor ve çekim merkezi olmakla ilgili artık kaynak ülkeden bir ömür biriktirdiği parayla bize doğru gelmeyi düşünen birisi, ‘Ben Türkiye’ye gitmek istemiyorum’ diyor.”

Gönüllü Geri Dönüş Yüzde 113 Arttı

Bugüne kadar 687 bin 706 Suriyelinin gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönüş yaptığını kaydeden Bakan Yerlikaya, “Bu kabine döneminde 132 bin 288 Suriyeli gönüllü geri dönüş yaptı. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 113 artış demek.” diye konuştu.

İkamet İzin Başvurularına İlişkin Noterler Birliği İle Protokol İmzalandı

Bakan Ali Yerlikaya, bilim, sanayi, ekonomi vb. alanlarda fayda sağlayacak olan, kanunlara uygun olarak Türkiye’ye gelen yabancıların işlemleri ile ilgili de açıklamalar yaptı. İkamet izni ile Türkiye’de kalmak isteyen yabancılar tarafından yapılan başvurulara ilişkin Göç İdaresi Başkanlığı ile Noterler Birliği arasında imzalanan protokole değinen Bakan Yerlikaya, “İkamet izinlerinin müracaatı ile ilgili Göç İdaresi’nin önünde sıra beklenmesini istemiyoruz. Bunu kolaylaştırmak için ne yaptık? 2 bin 200’ün üzerinde noterler var. Artık şu anda hem randevu sistemi çalışırken, noterler aracılığıyla da müracaatını ikamet izniyle ilgili evraklarını teslim etmek suretiyle yapabilir. Noterler evrakları incelemek üzere Göç İdaresi’ne iletiyor. Bu şekilde müracaatla ilgili yığılmaların önüne geçiyoruz.” ifadelerini kullandı.

Bakan Yerlikaya, uluslararası öğrencilerin il göç idaresi müdürlüklerine gitmeden, üniversitelerin öğrenci işleri aracılığıyla ikamet başvurusun yapmasına imkan tanıyan Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile imzalanan protokole ilişkin ise “Biliyorsunuz dünyadaki ülkelerin her birinin bu uluslararası öğrenci havuzundan daha fazla öğrenci almak niyetleri var. Bizim 208 üniversitemiz var. YÖK ile beraber oturduk, bir protokol üzerinde anlaştık.” dedi.  Bakan Yerlikaya, protokol ile üniversitelerin öğrenci işlerine yetki verildiğini, öğrencilerin oturum izinleriyle ilgili evrakları kendi üniversitesine teslim ettiğini, evrakların incelenmek ve karar verilmek üzere üniversite tarafından il göç idaresi müdürlüklerine iletildiğini anlattı.